Bạn đang xem: Làng đúc đồng ngũ xã
VNHN - trong vô số thế kỷ, vùng đất cha Đình là nơi triệu tập nhiều xóm nghề truyền thống lâu đời nổi tiếng của gớm thành Thăng Long và đặc biệt là nghề đúc đồng của thôn Ngũ Xã.
Ngũ làng qua thăng trầm lịch sử
Làng Ngũ Xã nằm cạnh hồ Trúc Bạch, thuộc buôn bản Ngũ Xã, tổng Thuận Thành, thị trấn Vĩnh Thuận, phía Tây thành Thăng Long. Khi chưa có đê Cổ Ngư (nay là mặt đường Thanh Niên), hồ nước Trúc Bạch thông với hồ nước Tây, làm cho một vùng hồ nước mênh mông, bao bọc xung quanh xóm Ngũ Xã, chỉ có con đường độc đạo đem vào làng.
Chính vị vậy, có thể hình dung về địa thế làng Ngũ buôn bản như một bán đảo. Đây là điều kiện cân xứng để cải cách và phát triển làng nghề, dễ ợt cả đường đi bộ lẫn đường thủy trong hoạt động vận chuyển nguyên vật liệu và trao đổi, mua bán sản phẩm.
Hình hình ảnh làng nghề đúc đồng Ngũ Xã. Ảnh: Internet.
Làng Ngũ xã có lịch sử hình thành tương đối lâu đời, tính đến thời điểm này khoảng 500 năm. Tên Ngũ làng mạc của buôn bản được nối liền với lịch sử dân tộc hình thành làng. Theo sử sách biên chép lại, vào thời nhà Lê (1428 - 1527) triều đình tập hợp hồ hết thợ đúc đồng giỏi ở năm làng gồm:Đông Mai, Châu Mỹ, Lộng Thượng, Đào Viên cùng Điện chi phí về kinh thành lập Trường đúc tiền cùng đồ thờ cho triều đình, call là Tràng Ngũ Xã.
Theo đó, người dân ở năm xã đã nâng về Thăng Long lập nghiệp, lựa chọn vùng đất bên bờ hồ nước Trúc Bạch để an cư. Để ghi nhớ năm buôn bản quê cội của mình, fan dân đã lấy tên xóm là Ngũ Xã.
Với diện tích tự nhiên bé dại hẹp 0,23 km2, nên bạn dân làng mạc Ngũ làng không làm cho nông nghiệp. Ngay lập tức từ lúc lập làng, người dân đang coi nghề thủ công bằng tay đúc đồng là nghề phân phối chính, mang tính chuyên nghiệp. Dân cư làng Ngũ làng trong quy trình tiến độ này khá đồng nhất về khía cạnh nghề nghiệp. Đại phần tử dân cư trong làng tập trung chủ yếu phục vụ cho quá trình sản xuất, chuyển vận và tiêu tốn các thành phầm của làng mạc nghề.
Trải qua bao thăng trầm kế hoạch sử, buôn bản Ngũ Xã hiện nay đã thành thành thị tấp nập, vị trí đây chỉ còn lại ngôi đình Ngũ Xã, miếu Thần Quang và hiện chỉ từ hai người làm gỗ đúc đồng là ông Nguyễn Văn Ứng và2 anh em ông Nguyễn Anh Giao là còn "sống, chết" với nghề.
Trong một buổi sáng chớm hè, cửa hàng chúng tôi có cho tìm chạm mặt và nói chuyện với fan con cả của thợ gỗ Ngô Thị Đan – một trong số những người rất ít còn gắn bó cùng với nghề đúc đồng. Vào căn nhà nhỏ tại phố Ngũ Xá trưng bày không ít đồ đồng chỉ chừa lại một lối đi nhỏ. Theo ông Nguyễn Anh Giao phân chia sẻ: Bà Đan- thợ gỗ đúc đồng vẫn về cùng với trời khu đất được gần hai năm rồi. Bây giờ vẫn còn tồn tại 2 bạn bè lưu duy trì nghề bao gồm ông và một tín đồ em trai thương hiệu Nguyễn Quân có một xưởng đúc mặt Tây Hồ.
Dấu ấn về một buôn bản nghề
Từ xưa làng nghề Ngũ Xã đã rất khét tiếng cả trong và ko kể thành Thăng Long nhờ kỹ thuật đúc tượng đồng, trống đồng, thứ thờ bằng đồng, chuông đồng, tranh đồngvới hồ hết nét tráng nghệ bậc nhất. Trải qua bao thăng trầm của định kỳ sử, những thành phầm đúc đồng của làng mạc Ngũ Xã trước đây và cả hôm nay vẫn khẳng định được sự tinh xảo, tính thẩm mỹ và nghệ thuật và thể hiện được vai trung phong hồn của những nghệ nhân của ghê thành Thăng Long xưa cùng nay. Nhiều tác phẩm vẫn được coi là kiệt tác của thẩm mỹ đúc đồng Việt Nam.
Hai nhà cửa nghệ thuật rất nổi bật nói lên trí tuệ, tài năng, phiên bản sắc tuyệt kỹ và sự lao động đề xuất mẫn, giàu trí tuệ sáng tạo của những nghệ nhân, thợ đúc đồng Ngũ buôn bản là tượng đồng black Trấn Vũ, còn được gọi là tượng Huyền Thiên Trấn Vũ đặt tại đền tiệm Thánh cùng pho tượng Phật Di Đà được để ở chùa Thần Quang, ngay lập tức trên khu đất làng.
Ông Nguyễn Anh Giao cũng đã chia sẻ: có tương đối nhiều người cũng cho học bài toán và cũng đào tạo được không ít tay nghề đúc đồng. Tuy vậy khi về những thành phố riêng có tác dụng ăn, tuy vậy cùng 1 lò huấn luyện nhưng những thành phầm đồng của họ vẫn có những nét đơn nhất không như thể với làng đúc đồng Ngũ Xá.
Bà Ngô Thị Đan - giữa những nghệ nhân đúc đồng xóm Ngũ Xã. Ảnh: Thể thao & Văn hóa.
Trong thẩm mỹ đúc đồng Việt Nam, những người thợ đúc đồng xã Ngũ làng mạc được reviews có kỹ năng tay nghề bậc cao. Những thành phầm của họ làm ra trải qua bao thăng trầm cùng thời gian vẫn được xem như là hình chủng loại về nghệ thuật và thẩm mỹ và quality mà ko xưởng đúc đồng làm sao trong toàn nước bì kịp. Thành công xuất sắc của bạn thợ Ngũ xã khi triển khai đúc các thành phầm bằng đồng trong suốt mấy trăm năm nay đã khẳng định tài năng đặc trưng của họ.
Ngọn lửa đúc đồng Ngũ xã trong thời nay
Nếu giờ đồng hồ bạn tìm đến làng đúc đồng Ngũ Xã, sẽ không hề nhìn thấy cảnh tượng sương nghi ngất xỉu như vào tưởng tượng nữa. Thời đại hiện đại, tác phẩm cao tầng, dân trí cải tiến và phát triển họ sẽ không gật đầu đồng ý khói của đúc đồng làm độc hại môi ngôi trường và hơn cả là thu nhập nhập trường đoản cú nghề đúc đồng cũng ko thuộc nhiều loại cao. Tuy nhiên đã theo nghề và gồm lòng nhiệt huyết với nghề, vẫn còn đâu đó hầu như con bạn đó vẫn ngày ngày cố gắng giữ gần như ngọn lửa cuối cùng của buôn bản nghề dù là nhen nhóm tuy thế đó là tận tâm của cả một cố kỉnh hệ.
Ông Nguyễn Anh Giao - nghệ nhân đúc đồng, bạn sở hữu 1 trong các hai phòng trưng bày sản phẩm đồng sót lại tại làng Ngũ Xã phân tách sẻ: "Người xã Ngũ Xã hiện thời không còn đúc đồng nữa, vày nghề đúc đồng không đem lại công dụng kinh tế cao, khó đào tạo và giảng dạy và vất vả. Vị đó, để bảo trì được nghề truyền thống lịch sử là rất khó khăn khăn, gồm thể chỉ sau vài chục năm nữa thì buôn bản nghề cũng bị mai một dần với mất đi".
Dẫu vẫn biết trong nhịp sống sống động hiện đại, phần lớn giới trẻ con ngày nay đã mất nhiều đam mê, nhẫn nại với quyết trung khu với nghề truyền thống cuội nguồn nhưng chừng như thế nào những sản phẩm đúc đồng còn phạt huy giá trị trong cuộc sống, chừng đó còn có những trái tim nhiệt độ huyết ao ước cháy bập bùng thuộc ánh lửa đúc đồng Ngũ Xã./.
Nói là làng nghề dẫu vậy thực ra, hiện thời nó là phố Ngũ xóm thuộc quận bố Đình, Hà Nội. Làng đúc đồng Ngũ Xã gồm tuổi đời khoảng tầm 500 năm và là trong những làng nghề đúc đồng nổi tiếng của Việt Nam. Chúng ta cùng tò mò một số thông tin về lịch sử ra đời, hiện trạng sản phẩm hiện nay của làng mạc nghề Ngũ buôn bản nhé.
Ngũ Xã xuất xắc Ngũ Xá?
Trước tiên, đề nghị nói rõ, một vài người thường giỏi nhầm tên của buôn bản nghề này là Ngũ Xá là sai. Thực tế, tên thường gọi đúng của làng nghề là Ngũ Xã, tức là Năm (5) Xã.
Theo các tài liệu lịch sử đánh dấu thì khoảng chừng thế kỷ 17 – 18 đời Lê, một vài thợ đúc đồng sinh hoạt năm làng mạc của thị trấn Siêu loại (nay là Thuận Thành, Bắc Ninh) với huyện Văn Lâm, Hưng lặng là xã Đông Mai, Châu Mỹ, Lộng Thượng, Đào Viên cùng Điện Tiền mang tên Nôm là buôn bản Hè, xã Me, thôn Giồng, thôn Dí trên và làng Dí bên dưới kéo về đây mở lò đúc đồng, điện thoại tư vấn là Tràng Ngũ xã (có tức thị trường đúc của năm xã).
Tuy nhiên cũng tài năng liệu khác nói đây là nơi tập hợp của các thợ đúc đồng của năm xóm của tổng Đề Cầu: An Nhuệ, Kim Tháp, Lê Xá, Thư Đôi và Đề Cầu.Tựu tầm thường lại cái tên Ngũ làng là ý nói đến nơi quy tụ của không ít người thợ đúc đồng của năm xã khác nhau đến trên đây mở lò đúc đồng.
Làng Đúc Đồng Ngũ Xã
Trước đây, khi nói đến Ngũ Xã tuyệt thường gọi nhầm thành Ngũ Xá, fan ta biết ngay đến một thôn nghề đúc đồng truyền thống lịch sử với nhiều sản phẩm đúc tinh hoa và kích cỡ lớn. Điểm đặc trưng nhất trong sản phẩm của xóm đúc đồng Ngũ xóm là chuyên môn đúc tức thì khối, tất cả với những thành phầm lớn và hết sức lớn. Tiêu biểu trong những đó là tượng phật Phật A Di Đà tại chủ yếu chùa Ngũ Xã.
Thời nay, có lẽ khi nói tới Ngũ Xã, tín đồ ta vẫn biết nhiều hơn thế nếu nhắc đến Phở Cuốn Ngũ Xã. Ít ai biết được làng đúc đồng Ngũ Xã mới là làng mạc nghề truyền thống lâu đời hơn. Ngũ Xã lừng danh từ lâu với nghề đúc đồng. Tương đối nhiều những pho tượng cùng đồ thờ bằng đồng của rất nhiều ngôi chùa, đình ở vn được đúc bởi những người thợ của làng đúc đồng Ngũ Xã.
Trong số đó, khét tiếng nhất có lẽ rằng là pho tượng Phật A Di Đà ở miếu Thần Quang nằm ngay tại xã Ngũ Xã. Pho tượng cao 3,95 m, khoảng cách giữa nhị đầu gối là 3,60 m. Đây được xem là pho tượng tiên phật A Di Đà bằng đồng đầu tiên ở Việt Nam. Pho tượng Phật A Di Đà ở miếu Thần Quang cũng là pho tượng bằng đồng nguyên khối có trọng lượng lớn thứ 2 Việt Nam. Tượng phật Phật bằng đồng nguyên khối có khối lượng lớn nhất vn thuộc về bức Đức Phật tổ Như Lai ở chùa Non Nước – Sóc Sơn, Hà Nội. Bức tượng phật này được đúc vì nhóm nghệ nhân cùng thợ, cầm đầu là thợ gỗ Vũ Văn Thuấn của xóm nghề đúc đồng Ý Yên, phái nam Định.
Ngoài ra còn phải nói đến một số tác phẩm nổi tiếng khác được làm bởi những người thợ làng đúc đồng Ngũ buôn bản như:
Tượng Trấn Vũ bằng đồng đúc đen ở đền cửa hàng Thánh đúc năm 1677
Tuy nhiên, nếu các bạn đến thăm Ngũ Xã bây chừ thì có lẽ các bạn sẽ tìm thấy những quán phở cuốn hơn là những xưởng đúc đồng. Một phần sự mai một và mất tích dần của xóm nghề đúc đồng Ngũ Xã chắc rằng do bao gồm … vị trí địa lý của ngôi thôn này.
Như chúng ta đã biết thì buôn bản đúc đồng Ngũ Xã bây giờ là phố Ngũ Xã, phường Trúc Bạch, quận cha Đình, Hà Nội. Như thế hẳn chúng ta cũng hiểu sẽ rất khó mang lại làng này có thể phát triển bạo gan nghề truyền thống cuội nguồn đúc đồng.
Do nằm ở quận trung trọng tâm hành thiết yếu của thủ đô, nên từ cuối thể kỷ 20, do quy trình đô thị hóa, nghề đúc đồng truyền thống cuội nguồn ở Ngũ xã được thu hạn hẹp và sửa chữa bằng những dịch vụ thương mại ẩm thực. Đấy là thời điểm xuất hiện của món ăn nổi tiếng mà chúng ta thường nghe khi nói đến Ngũ Xã: Phở cuốn Ngũ Xã.
Hiện ở đây có chùa Ngũ làng (tên chữ là Thần quang Tự xuất xắc Phúc Long Tự, xây gắng kỷ 18, bái Phật cùng ông tổ nghề Đúc đồng Nguyễn Minh tránh việc lấy tên Thần quang quẻ theo chùa chủ yếu thờ ông này sinh hoạt Nam Định (tức chùa Cổ Lễ) cùng đền Ngũ thôn thờ Mẫu
Phở Cuốn Ngũ Xã
Nói mang đến Ngũ Xã, tín đồ ta sẽ có thể nhắc ngay cho món phở cuốn Ngũ Xã. Tuy vậy mình có thể khẳng định rất ít fan biết là món phở cuốn Ngũ Xã mới chỉ bao gồm tuổi đời khoảng chừng … gần 20 năm. Trong khi nếu nói truyền trống thì xã đúc đồng Ngũ Xã bao gồm tuổi đời cũng ngót nghét … 500 năm.
Món Phở Cuốn Ngũ Xã xuất hiện thêm lần nguồn vào khoảng những năm 2001 – 2002. Ý tưởng thuở đầu được cho rằng của một người chủ sở hữu quán phở thương hiệu Việt ở bổ tư phố Ngũ Xã và Nguyễn xung khắc Hiếu. Anh lấy bánh phở cuốn cùng với thịt bò và chấm nước mắm. Một số quý khách hàng được demo thấy ngon mồm và bình luận tốt.
Sau đó dần dần anh thấy được khách hàng ưa ưng ý nên cách tân dần món này nhằm thêm rau sống, thêm chuối hoặc một số loại rau rủ trái khác. Đến khoảng trong năm 2004-2005 thì món phở cuốn Ngũ xóm nổi lên như một món ăn rất là hot. Nó hot đến nỗi những khách du lịch khi đến hà nội đều hy vọng phải được thử món phở cuốn này.
Sau khi danh tiếng thì rất nhiều quán phở không giống cũng học tập theo và có tác dụng phở cuốn bán ra cho khách. Cả một khu phố làm và chào bán phở cuốn bắt buộc người ta lấy luôn khu phố có tác dụng tên của món phở gọi là Phở Cuốn Ngũ Xã.
Làng Ngũ làng mạc Ngày Nay
Trải qua đa số thăng trầm của định kỳ sử, nghề đúc đồng Ngũ làng mạc cũng có lúc thịnh, thời điểm suy. Những sản phẩm đúc đồng của Ngũ Xã nổi tiếng khắp những vùng vào cả nước. Vào trong thời hạn kháng chiến kháng Pháp và kháng Mỹ, cuộc sống đời thường khó khăn, thiếu thốn thốn khiến cho người dân Ngũ Xã có tác dụng nghề một cách ăn đong, bên nào làm nhà đấy theo kiểu “sáng sửa cưa, trưa mài đục”, đề xuất thợ đúc hết sức nghèo.
Chỉ mang đến năm 1952, lúc Thượng tọa mê thích Vĩnh Tường, Trụ trì chùa Ngũ làng mạc bấy giờ nhà trương đúc một pho tượng phệ Phật Di Đà, đề xuất trưng dụng tất cả thợ xuất sắc trong làng, thì xã nghề bắt đầu nhộn nhịp. Sau thời điểm đúc pho tượng, làng mạc Ngũ xóm lại trở về không gian trầm lắng.
Năm 1954, giải phóng tp hà nội Hà Nội, nghề đúc chỉ từ lại chút dư âm vị chuyện thờ cúng ban đầu bước sang quy trình mới, mọi fan không mua những đồ thờ như trước nữa.
Xem thêm: Ngành công nghệ may lấy bao nhiêu điểm ? xét tuyển tổ hợp môn nào?
Mặt khác, giang sơn đang bao gồm chiến tranh, vật liệu đồng rất quan trọng cho quốc phòng đề nghị Nhà nước cai quản chặt chẽ, không cho bán buôn tự do mặt ngoài. Không có nguyên liệu, lại ít tín đồ mua, tín đồ thợ Ngũ Xã không thể tiếp tục làm nghề. Để đảm bảo cuộc sống, họ bắt buộc chuyển sang quá trình khác. Nghề đúc đồng Ngũ làng mạc cứ cố kỉnh mai một dần.
Cho đến hiện thời làng Ngũ Xã đã mất là xã đúc đồng Ngũ xóm nữa. Theo thông tin tiên tiến nhất giaoducq1.edu.vn đã đạt được thì bây giờ (năm 2023 ) làm việc Ngũ Xã chỉ còn 2 gia đình đúc đồng truyền thống lịch sử còn đang cung cấp các mặt hàng đồ đồng.