Tác giả: PGS.TS. Đinh Hồng Dương
Chuyên ngành: Y học tập dự phòng
Nhà xuất bản:Học Viện Quân YNăm xuất bản:Đang cập nhật
Trạng thái:Chờ xét duyệt
Quyền truy nã cập: xã hội

Bài giảng đại cương cứng dịch tễ học

PGS.TS. Đinh Hồng Dương

Định nghĩa Dịch tễ học

Từ trước mang lại nay, với sự cách tân và phát triển của dịch tễ học, đã có không ít định nghĩa về môn học này, mỗi định nghĩa khắc ghi một bước cải tiến và phát triển ở thời kỳ đó. Định nghĩa dịch tễ học vừa mới đây được chăm chú nhất là của Last, 1995:

 “Dịch tễ học là 1 môn khoa học nghiên cứu và phân tích về tần số với sự phân bố tần số mắc căn bệnh và tử vong của bệnh dịch trạng thuộc với những yếu tố lý lẽ sự phân bổ đó ở gần như quần thân xác định, áp dụng các phân tích này vào việc kiểm soát điều hành những sự việc sức khỏe”.

 Về mặt thuật ngữ: Dịch tễ học tập “Epidemiology” được xuất hiện từ 3 cội từ Hy lạp:

epi tức là trên, trong số, thuộc về 

demos “ bé người, quần thể fan

logos “ học thuyết, môn học

Có nghĩa là: Dịch tễ học được hiểu là một trong ngành kỹ thuật về tất cả những gì xảy ra trong quần thể người.

Bạn đang xem: Bài giảng dịch tễ học

Những khái niệm đầu tiên về dịch tễ học đã được hình thành rất sớm, ngay từ thời cổ Hy Lạp, Hyppocrate (460 - 372 TCN) trên cửa hàng quan ngay cạnh thấy ở rất nhiều nhóm tín đồ khác nhau, bên trên những khu vực và trong những khoảng thời gian khác biệt thì tần số mắc một dịch nào đó cũng khác nhau và ông đã từng đi tới xác định rằng: Sở dĩ bạn ta mắc dịch là vì chưng sống ở những môi trường xung quanh không trong lành! yếu hèn tố môi trường có ảnh hưởng lớn cho sự mở ra và trường thọ của căn bệnh tật.

Từ trước cho nay: Dịch tễ học phát triển với một quan niệm che phủ cơ bản là: Mọi căn bệnh trạng của nhỏ người không phải xảy ra một cách tự dưng vô cớ (do trời sinh ra ?), mà bất kỳ một dịch hay hiện tượng lạ sức khoẻ như thế nào cũng đều phải sở hữu một hoặc nhiều lý do phát sinh nhất định. Những tại sao này rất có thể tác động độc thân hoặc phối phù hợp với nhau; có thể dễ dàng phân biệt hoặc ko rõ; rất có thể sớm hoặc muộn mới bộc lộ ra tác dụng (thành bệnh)... Khi bệnh tật hay hiện tượng lạ sức khoẻ sẽ xảy ra, nguyên nhân gây ra chúng có thể còn hay sẽ kết thúc. Mặt khác, quy trình tiến triển của bất cứ bệnh nào cũng chịu sự tác động của nhiều yếu tố (chủ quan lại hoặc khách hàng quan, dữ thế chủ động hoặc thụ động) khiến cho bệnh có thể phát triển tăng thêm hoặc sút đi, để rồi cuối cùng xong xuôi bằng sự phục hồi (hoàn toàn hoặc không trả toàn) hoặc tử vong. Dịch tễ học mang đến rằng: Mọi tại sao hoặc phần nhiều yếu tố ảnh hưởng như vậy hoàn toàn có thể được tìm thấy hoặc được đánh giá bằng các xây dựng nghiên cứu vãn đúng đắn, khoa học.

Những nguyên nhân, yếu tố đó bao hàm 2 loại: nguyên nhân cần và nguyên nhân góp phần. Lý do cần là nguyên nhân luôn luôn phải có trong những bệnh truyền nhiễm: Mầm bệnh. Để một bạn mắc dịch lao thì thông thể thiếu vì sao nhiễm vi khuẩn lao. Tuy nhiên, không phải bất cứ ai nhiễm vi khuẩn lao đều cải tiến và phát triển thành bệnh lao nhưng còn cần những nguyên nhân phối hợp, hỗ trợ nhất định. Những lý do này được gọi tầm thường là vì sao góp phần: hút thuốc lá, uống rượu (làm giảm sức đề kháng niêm mạc mặt đường hô hấp), suy giảm miễn dịch, suy dinh dưỡng, đk sống chật chội, chen chúc... đóng góp phần để 1 người nhiễm vi khuẩn lao cách tân và phát triển thành bệnh lao.

Ở tư tưởng này cần chăm chú hai thành phần liên quan nghiêm ngặt với nhau: “tần số với sự phân bổ tần số” “các yếu hèn tố công cụ sự phân bổ tần số đó”. tức là Dịch tễ học không chỉ có nghiên cứu vớt sự phân bố tần số mắc dịch và tử vong của 1 bệnh làm sao đó, ngoài ra nghiên cứu, search tòi những yếu tố hiện tượng sự phân bố đó:

Nghiên cứu giúp “sự phân bố” tần số mắc căn bệnh và tử vong so với một bệnh dịch trạng duy nhất định lúc nào cũng được nhìn dưới ba khía cạnh của dịch tễ học: con tín đồ - không khí - thời gian. Nghĩa là bệnh dịch mắc nhiều hay ít, cho phần đa ai (tuổi nào, nam nữ nào, nghề nghiệp và công việc nào, dân tộc nào...), ở đâu (vùng địa lý nào, khoanh vùng nào, nước nhà nào...), vào thời gian nào (trước kia, hiện tại nay, vào trong thời điểm nào, tháng nào...).

Nghiên cứu vớt “các yếu hèn tố luật sự phân bố” của bệnh dịch trạng bao hàm mọi nguyên tố nội sinh (tuổi, giới, di truyền, đội máu...) và ngoại sinh (môi trường từ nhiên, thôn hội: Đất, nước, ko khí, khí hậu, khoanh vùng địa lý, triệu chứng kinh tế, xóm hội, dân trí, phong tục tập quán...) có ảnh hưởng đến sự mất cân bằng sinh học so với một cơ thể, khiến khung hình đó không duy trì được tình trạng sức khỏe thông thường và dẫn tới mắc bệnh. Nghiên cứu và phân tích các yếu đuối tố phép tắc sự phân bố tần số bệnh trạng đó, xem tại sao lại gồm sự phân bố như vậy, mới lý giải được các yếu tố lý do hoặc những yếu tố phòng ngừa đối với từng bệnh dịch trạng tuyệt nhất định.

Ở cả 2 thành phần của tư tưởng này đều phải có liên quan chặt chẽ đến tần số mắc và tần số chết, nói không giống đi là đề xuất định lượng các hiện tượng sức mạnh đó dưới những dạng hay đối, đo đếm chủ yếu xác, cùng dưới những dạng tỷ số để có thể đem đối chiếu được.

Ngày nay, Dịch tễ học tân tiến không chỉ xem xét các bệnh dịch truyền nhiễm mà hơn nữa quan tâm phân tích đến cả những bệnh ko truyền nhiễm: các bệnh kinh niên về tim mạch, xương khớp, gan, thận, ung thư... Và các trạng thái sức khoẻ không hẳn là bệnh: Suy dinh dưỡng, to phì, stress, từ bỏ tử, tai nạn, bạo lực...

Mục tiêu của dịch tễ học

Xác định sự phân bố bệnh trạng, sự phân bố các yếu tố nội, ngoại sinh vào quần thể theo 3 góc nhìn con bạn - không khí - thời gian, nhằm kim chỉ nan cho sự phát triển các công tác và những dịch vụ sức khỏe.

Làm bộc các nguy hại và những yếu tố gốc rễ của tình trạng bệnh trạng đó, nhằm phục vụ cho các kế hoạch quan tâm sức khỏe, phòng ngừa, kiểm soát điều hành hoặc thanh toán giao dịch bệnh trạng.

Cung cấp những phương pháp đánh giá bán hiệu lực của các biện pháp sẽ áp dụng trong những dịch vụ y tế, hỗ trợ cho việc lựa chọn lựa, hoàn thiện những biện pháp phòng chống các bệnh trạng, cải thiện sức khỏe cùng đồng.

Ba mục tiêu trên tuy hòa bình với nhau tuy vậy có quan lại hệ nghiêm ngặt và là chi phí đề mang lại nhau. Ví dụ: để đã đạt được mục tiêu xác minh các yếu tố tại sao (mục tiêu trang bị hai) tín đồ ta phải thực hiện các hiệu quả thu được lúc thực hiện mục tiêu mô tả sự phân bổ tần số bị bệnh trong xã hội (mục tiêu vật dụng nhất). Để khuyến cáo được những biện pháp can thiệp phòng kháng dịch thì yêu cầu có tác dụng qua thực hiện mục tiêu trước tiên và đồ vật hai.

Đối tượng của dịch tễ học

Quần thể

Quần thể bạn là đối tượng đầu tiên trong Dịch tễ học cùng được xác định là các xã hội người có trong các khu vực địa lý, sinh cảnh hoặc hành thiết yếu khác nhau. Phụ thuộc vào độ béo và yêu ước quan gần cạnh dịch tễ mà tín đồ ta có thể chia ra: 

Quần thể toàn bộ (dân cư của một tỉnh, huyện, vùng...).

Quần thể có nguy cơ mắc bệnh, hoặc nguy hại cao (tân binh bắt đầu vào vùng sốt rét, người công nhân mỏ than có tác dụng trong hầm lò...).

Quần thể bệnh, tàn tật, có di bệnh sau bệnh dịch hoặc chết vì chưng bệnh. 

Những quần thể được lựa chọn ra làm đối tượng chính cho các nghiên cứu Dịch tễ học được call là quần thể quan cạnh bên hay quần thể định danh. 

Những quần thể đối tượng người sử dụng trên lại hoàn toàn có thể được phân ra các nhóm theo đặc trưng tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, nút sống... Và được xem xét về các chỉ số về sức khoẻ và căn bệnh tật trong những điều khiếu nại tĩnh tại hoặc biến động theo thời gian và ko gian. 

Bệnh

Là đối tượng người sử dụng thứ nhì của Dịch tễ học, được xác định là số đông loại căn bệnh tật xẩy ra với nút độ khác nhau trong quần thể người, bao gồm:

Trước hết là toàn cục các bị bệnh đã được định nghĩa rõ ràng, mặc dù nhiều điểm lưu ý dịch tễ và các yếu tố nguyên nhân luôn cần được thiết kế rõ thêm.

Hầu hết những bệnh truyền nhiễm, bệnh dịch nội khoa, ngoại khoa, những bệnh mạn tính, các thể ung thư, các chấn thương và tai nạn ngoài ý muốn giao thông, tai nạn đáng tiếc nghề nghiệp... được xếp vào nhóm đối tượng người tiêu dùng này.

Ngoài mắc bệnh (đã được hiểu biết tương đối không thiếu và tất cả định nghĩa, tên thường gọi rõ ràng) dịch tễ học còn đon đả tới cả các trạng thái không bình thường về mức độ khoẻ mà chưa phải là bệnh: Suy dinh dưỡng hoặc phệ phì, stress, tự tử, tai nạn, bạo lực...

Cách kể dịch tễ học

Chỉ tiêu

Y học tập lâm sàng

Dịch tễ học tập

Đối tượng

1 người bệnh

1 tình trạng bệnh trong cùng đồng

Nội dung

Xác định 1 cơ thể mắc dịch với các quy trình sinh bệnh dịch lý xẩy ra trên tín đồ bệnh.

Xác định 1 bệnh trạng trong xã hội với các vì sao nội sinh cùng ngoại sinh làm cho xuất hiện, viral bệnh

Mục đích

Tìm 1 phác đồ gia dụng điều trị tối ưu cho bệnh nhân (khỏi, không phát triển thành chứng, không tử vong.

Xây dựng một lịch trình y tế can thiệp để nâng cấp sức khoẻ cộng đồng.

Theo dõi

Sự đổi khác của những dấu hiệu lâm sàng, cận lâm sàng của bạn bệnh đó.

Sự đổi khác của các chỉ số mắc bệnh và tử vong trong cộng đồng đó

Đánh giá

Sự suy giảm những dấu hiệu lâm sàng, cận lâm sàng, và sự phục hồi các chức năng của cơ thể

Sự suy giảm những chỉ số mắc bệnh dịch và tử vong trong và sau can thiệp so với trước can thiệp.

Nhiệm vụ, ngôn từ và phương pháp nghiên cứu vớt của dịch tễ học

Nhiệm vụ

Xác định nguyên nhân gây bệnh: Chỉ một số trong những ít bệnh có 1 nguyên nhân duy nhất là gene, còn đa số các dịch khác là công dụng của sự cửa hàng giữa nhân tố gen với môi trường. Trách nhiệm của dịch tễ học là phải tìm ra mối thúc đẩy đó.

Nghiên cứu quy trình tự nhiên của bệnh: Là diễn biến tự nhiên của căn bệnh khi không tồn tại sự can thiệp của bé người. Phân tích quá trình tự nhiên của bệnh có mức giá trị trong việc tìm hiểu nguyên nhân gây dịch và tìm các biện pháp phòng ngừa thích hợp hợp.

Mô tả thực trạng sức khỏe cùng đồng: yếu tố hoàn cảnh sức khỏe xã hội được tiến công giả bởi chỉ số mắc bệnh dịch và tử vong, làm đại lý cho bài toán lập kế hoạch âu yếm sức khỏe cộng đồng.

Đánh giá hiệu quả của những biện pháp can thiệp bằng phương pháp so sánh phần trăm mắc dịch trước, trong và sau quá trình can thiệp.

Nội dung - DTH mô tả (môt tả trường vừa lòng bệnh/chùm bệnh; trình bày tương quan; diễn đạt cắt ngang):

Mô tả bệnh dịch trạng với sự phân bổ tần số của chúng dưới những góc độ con fan - không gian - thời gian. Tế bào tả các yếu tố nguy hại có liên quan đến hiện tượng lạ sức khoẻ kia để có mặt giả thuyết nhân trái giữa những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn với bệnh cần nghiên cứu, làm tiền đề mang đến các nghiên cứu và phân tích phân tích tiếp theo.

DTH phân tích (nghiên cứu căn bệnh chứng và thuần tập): Phân tích những dữ kiện thu thập được từ dịch tễ học mô tả nhằm mục tiêu kiểm định đa số giả thuyết được có mặt từ dịch tễ học tập mô tả, trên các đại lý đó, đè xuất các biện pháp chống chống dịch bệnh sát vừa lòng và có hiệu quả.

DTH thực nghiệm đề cập tới các thử nghiệm lập lại mô hình quá trình dịch bệnh hoặc những biện pháp, can thiệp với quy mô toàn thể hay ở một trong những khâu của quy trình dịch, vào phạm vi chống thí nghiệm xuất xắc ở thực địa, cùng đồng, nhằm mục tiêu mục đích mày mò sâu về những quy phép tắc phát sinh với lan tràn bệnh tật, nhằm xác minh thêm các mối dục tình nhân - quả, hoặc góp phần review hiệu lực, kết quả các giải pháp, giải pháp can thiệp phòng chống dịch ở cùng đồng.

Xây dựng tế bào hình định hướng khái quát đề cập tới các quy mô của những bệnh tật vào quần thể nghiên cứu và phân tích dựa trên kết quả của các nội hỗn hợp tễ học mô tả, phân tích cùng thực nghiệm. Tùy theo kỹ thuật khái quát mà tín đồ ta có mô hình lý thuyết, hoặc quy mô toán học của dịch bệnh. Người ta tiến hành reviews sự đúng chuẩn của quy mô trước khi gửi ra vận dụng vào việc điều tra và tiên đoán dịch bệnh phân tích trên một quần thể khác có những yếu tố tương xứng cho từng tế bào hình.

Chu trình nghiên cứu của dịch tễ học

*

Mọi vận động điều tra, phân tích của Dịch tễ học tập suy đến cùng nhằm mục tiêu trả lời hai câu hỏi: vì sao của bị bệnh trong cộng đồng là gì với phòng, chống dịch dịch như vậy nào. Do mục đích sau cuối của Dịch tễ học là phòng và phòng dịch bệnh. Do vậy, nhằm phòng và phòng dịch đích thực hiệu quả, tất yêu không mày mò về lý do gây bệnh.

Quá trình nghiên cứu, tìm hiểu nguyên nhân gây dịch để rồi từ đầy đủ hiểu biết đó, tạo ra kế hoạch phòng chống dịch công dụng được thực hiện theo một chu trình, hotline là quy trình dịch tễ học.

Khi nghiên cứu ngẫu nhiên bệnh như thế nào trong cộng đồng, lúc nào Dịch tễ học cũng bước đầu bằng nghiên cứu mô tả sự phân bố bệnh tật cùng các yếu tố nguy hại trong cộng đồng theo các đặc trưng của nhỏ người, không khí và thời gian. Quanh đó mục đích cung cấp cơ sở cho việc lập kế hoạch chuyên sóc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nghiên cứu mô tả còn ra đời giả thuyết về tình dục nhân trái giữa các yếu tố nguy cơ với bệnh. Vì nghiên cứu và phân tích mô tả chỉ rõ những nhóm tín đồ có xác suất mắc cao hoặc thấp với bệnh đó và đặt thắc mắc tại sao lại sở hữu sự khác biệt đó. 

Từ số đông giả thuyết của nghiên cứu mô tả, nghiên cứu phân tích dịch tễ học tập sẽ kiểm tra giả thuyết chính là đúng xuất xắc sai. Tuy vậy các nghiên cứu và phân tích phân tích dịch tễ học không chỉ làm nhiệm vụ xác nhận hoặc thải trừ giả thuyết vẫn nêu, ngoại giả tạo chi phí đề mang đến những phân tích mô tả new để dẫn tới hồ hết giả thuyết nhân quả mới, ở tại mức cao hơn, cụ thể hơn. Rồi phần lớn giả thuyết mới đó lại được thường xuyên kiểm định bởi những nghiên cứu phân tích mới. Cứ như vậy, quá trình này được tiếp tục thành vòng tròn cho đến khi phối hợp nhân - trái (tức dục tình giữa vì sao – bệnh dịch tật) được xác lập gần nhất với chân lý.

Sau khi các giả thuyết về quan hệ nhân trái được kiểm định là đúng bằng các nghiên cứu phân tích dịch tễ học, các nghiên cứu và phân tích can thiệp tất nhiên sẽ tiến hành đặt ra, nhằm mục tiêu làm giảm ở tại mức thấp nhất bị bệnh và tử vong trong cộng đồng. Tất nhiên, nếu những biện pháp can thiệp không trọn vẹn vô sợ thì trước lúc triển khai ở cộng đồng, tín đồ ta đề nghị tiến hành nghiên cứu và phân tích thực nghiệm để đánh giá mức độ an toàn của biện pháp đó (ví dụ đánh giá tính bình yên của một vắc xin mới hoặc một dung dịch mới trước khi sử dụng trong cùng đồng). Trường hợp các nghiên cứu phân tích dịch tễ học đã cho thấy được những vì sao mới của bệnh, đúng mực hơn, sát với chân lý hơn thì các giải pháp can thiệp chống và chống dịch cũng rất được điều chỉnh cho tương xứng với nhấn thức mới. Đồng thời, nghiên cứu can thiệp không chỉ là có trọng trách làm giảm phần trăm mắc căn bệnh và tử vong, nhưng còn trải qua các biện pháp can thiệp, góp phần chứng minh vai trò của các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn trong cộng đồng. Bởi vì, nếu sau khoản thời gian biện pháp can thiệp thải trừ hoặc giảm sút một yếu hèn tố nguy cơ nào đó trong xã hội (đã được phân tích phân tích chỉ ra) mà tỷ lệ mới mắc giảm chứng tỏ yếu tố nguy cơ đó là nguyên nhân gây bệnh; nếu xác suất mới mắc không biến đổi chứng tỏ yếu tố đó không có liên quan lại đến bệnh dịch và nếu phần trăm mới mắc tăng lên chứng minh yếu tố đó không những chưa phải là tại sao gây dịch mà còn là một yếu tố bảo vệ.

Và để thấy xét những biện pháp can thiệp tất cả thực sự kết quả hay không, tín đồ ta cần thực hiện các cuộc điều tra đánh giá. Phần đa điều tra, review này sử dụng phương pháp nghiên cứu trình bày để xác định sự biến đổi tỷ lệ mắc căn bệnh và tử vong trước, trong và sau quá trình can thiệp. Nếu tỷ lệ mới mắc căn bệnh và tử vong trong với sau quá trình can thiệp giảm xuống so với trước can thiệp, chứng tỏ các biện pháp đó đã có hiệu quả. 

Bằng quá trình nghiên cứu vớt như vậy, nếu chân lý được tiếp cận, sau cuối người ta có thể xây dựng được mô hình dịch tễ học cho việc phòng cùng chống các bệnh trạng sẽ nghiên cứu.

Quá trình thoải mái và tự nhiên của bệnh dịch - những cấp độ dự phòng

 Bất kỳ dịch nào, nếu không có sự can thiệp của con fan (can thiệp phòng cùng điều trị) cũng có thời gian tiến triển nhất định, trường đoản cú trạng thái mạnh khỏe đến khi mắc dịch rồi tiếp đến khỏi bệnh (hoàn toàn hoặc không hoàn toàn) hoặc chết. Trong những bệnh thay thể, làm việc những bệnh nhân khác nhau hoàn toàn có thể có sự khác hoàn toàn về đưa ra tiết. Mặc dù nhiên, quá trình cốt truyện bệnh thường theo một quy cơ chế chung và xẩy ra trong một khoảng thời hạn nhất định. Fan ta call đó là quá trình tự nhiên và thoải mái của bệnh hoặc lịch sử tự nhiên và thoải mái của bệnh. Phân tích quá trình thoải mái và tự nhiên của bệnh không những có cực hiếm trong việc mày mò các yếu ớt tố nguy hại gây bệnh mà còn là cơ sở cho việc phòng ngừa (đặt ra những cấp độ dự phòng) và kiểm soát điều hành bệnh dịch.

Quá trình tự nhiên của ngẫu nhiên bệnh nào cũng rất được chia làm cho 4 giai đoạn, mỗi giai đoạn rất có thể dài ngắn khác nhau tùy từng bệnh dịch cụ thể.

Quá trình tự nhiên của bệnh

Giai đoạn cảm nhiễm

Là giai đoạn cơ thể chưa mắc dịch nhưng bắt đầu phơi lây truyền với các yếu tố nguy cơ hoàn toàn có thể dẫn tới mắc bệnh tương ứng. Ví dụ: hút thuốc lá, uống rượu, ăn uống nhiều mỡ... Có thể dẫn tới căn bệnh mạch vành.

Ở giai đoạn này, gồm có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn không thể biến hóa được như tuổi, giới, chủng tộc, dân tộc, di truyền, lịch sử dân tộc gia đình... Mà lại cũng có nhiều yếu tố nguy cơ tiềm ẩn có thể biến đổi để làm cho giảm năng lực phát triển thành căn bệnh như thôi thuốc lá lá, thôi uống rượu, ăn giảm mỡ...

Cần nhấn mạnh rằng: ko phải bất cứ cá thể làm sao phơi lây nhiễm với yếu ớt tố nguy cơ cũng mắc bệnh và cũng ko thể bảo đảm an toàn rằng những người không phơi lây lan với yếu đuối tố nguy cơ thì sẽ không mắc bệnh. Chính vì mỗi các loại bệnh đều có lưới nguyên nhân (gồm cả nội sinh – ngoại sinh) riêng biệt mà bọn họ không thể phát âm hết được. Tuy nhiên, câu hỏi làm sút yếu tố nguy cơ chắc hẳn rằng sẽ làm cho giảm năng lực phát triển thành bệnh.

Giai đoạn chi phí lâm sàng

Là giai đoạn khung hình vẫn không có thể hiện triệu triệu chứng nào hoàn toàn có thể phát hiện nay được bởi lâm sàng, nhưng bước đầu đã có biểu lộ bệnh tại sao hậu quả của sự tác động ảnh hưởng qua lại thân yếu tố nguy hại với cơ thể.

 Ví dụ: fan ta vẫn thấy có dấu hiệu xơ cứng quan trọng trước khi lộ diện bệnh mạch vành; sự tổn thương tại mức vi thể trong số tế bào gan ở những người dân có Hbs
Ag(+) và tiếp đến phát triển thành viêm gan mãn.

Giai đoạn lâm sàng

Đến tiến độ này, khung người đã có biến hóa về thực thể và chức năng đủ mập để biểu lộ thành các triệu hội chứng lâm sàng cùng hoàn toàn có thể chẩn đoán được dịch bằng phương pháp lâm sàng.

Trong những trường hợp, nhất là với những dịch không truyền nhiễm, người ta hay chia bé dại giai đoạn này để sản xuất điều kiện thuận tiện cho việc điều trị với tạo cửa hàng cho những phân tích dịch tễ học. Sự phân loại này có thể dựa trên những căn cứ:

Tổn yêu mến thực thể: Vị trí, size khối u, các loại tế bào ung thư, di căn đến cơ quan tiền khác xuất xắc chưa...

Tổn yêu mến chức năng: tiêu giảm vận cồn thể lực, tổn thương tinh thần, tình cảm...

Dựa bên trên dữ kiện điều trị: Ăn kiêng, sút vận cồn hoặc bất động...

Giai đoạn hậu lâm sàng

Sau quá trình lâm sàng, quy trình bệnh phi vào thời kỳ chấm dứt bệnh với 1 trong 2 khả năng: ngoài (hoàn toàn, không hoàn toàn) hoặc tử vong. Nhiều căn bệnh tiến tới khỏi hoàn toàn, không để lại bất kỳ di chứng nào. Một vài bệnh khác rất có thể để lại hầu hết di hội chứng hay khuyết tật tốt nhất định, thậm chí tử vong. Khuyết tật được gọi là ngẫu nhiên hạn chế như thế nào về chức năng, thực thể dẫn đến việc suy giảm hoạt động của con người nhất thời hoặc thọ dài.

Thực ra cho đến nay, bạn ta vẫn chưa tồn tại hiểu biết rất đầy đủ về quy trình tự nhiên của dịch (với tất cả các bệnh) đối với con người, tương tự như chưa hiểu không thiếu tại sao có một vài người gồm tiếp xúc với một trong những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn nhưng lại ko mắc bệnh. Chính vì vậy, gần đây có những nghiên cứu và phân tích trên các nhóm rất nhiều người và trong thời hạn dài để dần dần giải đáp những thắc mắc đó.

Các lever dự phòng

Dự phòng cấp cho 1

Phòng cho người khoẻ không mắc bệnh, bao gồm 2 biện pháp đa số là nâng cấp sức khoẻ không đặc hiệu (tạo điều kiện xuất sắc về ăn, ở, mặc, thể thao thể thao...) và những biện pháp đảm bảo đặc hiệu (gây miễn dịch quánh hiệu bằng vắc xin hoặc chống huyết thanh).

Dự phòng cấp cho 2

Chẩn đoán nhanh chóng và chữa bệnh kịp thời, để có thể chữa ngoài hẳn tức thì từ đầu, hoặc làm cho chậm quy trình tiến triển của bệnh. Dự phòng cấp 2 được thực hiện bằng những cuộc điều tra, đo lường và thống kê dịch tễ học tập hoặc bằng những cuộc sàng tuyển phát hiện sản phẩm loạt. Cùng với những bệnh dịch truyền nhiễm, việc chẩn đoán nhanh chóng và khám chữa kịp thời để hối hả cắt đứt mối cung cấp truyền truyền nhiễm là biện pháp dự phòng cấp 2 cho những người bệnh, đồng thời cũng chính là biện pháp dự trữ cấp 1 cho tất cả những người xung xung quanh hoặc những người sẽ tiếp xúc với họ.

Dự phòng cung cấp 3

Điều trị tích cực, triệt để với công dụng tối đa cho người đã mắc bệnh nhằm mục đích hạn chế tử vong, tật nguyền và hồi phục các công dụng một cách tốt nhất có thể được.

*

Lý thuyết đa nguyên nhân trong Dịch tễ học

Mô hình mạng

Bất kỳ dịch bệnh nào trong cộng đồng cũng là hậu quả của một số yếu tố nguyên nhân nhất định gọi là lưới nguyên nhân. Đồng thời, 1 yếu ớt tố lý do nào đó hoàn toàn có thể gây ra nhiều dịch dịch khác biệt gọi là lưới hậu quả. Và khi 1 yếu tố tại sao sinh ra 1 bệnh để rồi bệnh này lại là lý do của dịch khác được điện thoại tư vấn là chuỗi nhân quả.

*

Hình: Sơ vật lưới nguyên nhân

 

*

Hình: Sơ đồ dùng lưới hậu quả

*

Hình: Sơ vật chuỗi nhân – quả

Như vậy, mô hình mạng phân tích lý do của một bệnh dịch nào kia trong cộng đồng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Các yếu tố này xen kẽ và tác động cho nhau tạo thành mạng lưới. Chính vì vậy được call là mô hình mạng.

Mô hình tam giác

Là quy mô được sử dụng rộng rãi từ lâu để phân tích nguyên nhân của các bệnh truyền lây nhiễm và bây chừ vẫn còn thấy trong số tài liệu dịch tễ học.

*

Tam giác dịch tễ học gồm: Tác nhân, thiết bị chủ, môi trường. Mô hình này nhận định rằng khi nghiên cứu ngẫu nhiên bệnh nào thì cũng phải phân tích không thiếu ba nhân tố này, trong đó ngẫu nhiên thành phần nào chuyển đổi đều hoàn toàn có thể kéo theo sự ngày càng tăng hay sụt giảm của bệnh.

Vật chủ: là khung người con tín đồ với các đặc trưng của riêng rẽ nó như cơ chế ăn, chứng trạng miễn dịch, hệ gen di truyền...

Môi trường: là tập hợp các yếu tố của môi trường thiên nhiên nói phổ biến như khiếp tế, văn hóa, phong tục, dân trí...

Tác nhân: là các yếu tố lý, hóa, sinh học...

Sự can hệ (dù ít, cho dù nhiều) của yếu ớt tố môi trường xung quanh với bị bệnh là rõ ràng cả với bệnh truyền nhiễm với không truyền nhiễm. Mặc dù nhiên, yếu tố tác nhân chỉ thực sự rõ ràng với những bệnh truyền nhiễm: đó đó là yếu tố sinh học, rõ ràng là mầm bệnh (vi rút, vi khuẩn, ký kết sinh trùng, nấm...). Còn với phần lớn các bệnh dịch không truyền nhiễm, nhân tố tác nhân lại chưa rõ ràng như dịch ung thư, chổ chính giữa thần, bệnh mạch vành, viêm khớp dạng thấp... 

Mô hình bánh xe

*

Là quy mô phân tích quan hệ của fan với môi trường, vào đó: 

Con fan là vòng tròn ở giữa với hệ thông tin di truyền của chính bản thân mình (G – gene). Bao bọc là bố mảnh (a, b, c) biểu lộ cho ba loại môi trường bao bọc con người.

(a) là môi trường sinh học, bao hàm các nguyên tố như tác nhân gây căn bệnh (vi rút, vi khuẩn, cam kết sinh trùng, nấm...), quần thể động, thực vật, những loại côn trùng trung gian truyền bệnh...

(b) là môi trường xã hội như dân số, mật độ dân số, tổ chức triển khai xã hội; dân tộc, chuyên môn văn hóa, phong tục, tình trạng kinh tế tài chính - xã hội, dân trí... 

(c) là môi trường lý, chất hóa học như ánh sáng, nhiệt độ độ, độ ẩm, không khí... Ngày nay do công nghiệp không dứt phát triển, các yếu tố lý, hóa học ở đây còn bao hàm cả các yếu tố độc hại môi trường do chuyển động sinh sống với sản xuất sale của con bạn tạo ra.

 Độ lớn của các thành phần nằm trong bánh xe dựa vào vào từng bệnh cụ thể. Ví dụ như với dịch đái tháo dỡ đường, ngày này người ta đã minh chứng là bởi vì gen di truyền đề xuất phần G (di truyền) chỉ chiếm vai trò nhà yếu. Hình như phần (b) (môi trường xóm hội) cũng vào vai trò nhất định vày thói quen ăn đủ đường sẽ tạo cơ hội cho bệnh xuất hiện triển. Ngược lại, bệnh dịch sốt lạnh phần (a) môi trường xung quanh sinh học tập lại vào vai trò quyết định, phần (b) và (c) (môi trường buôn bản hội cùng lý, hóa học) cũng vào vai trò khăng khăng và phần G (gene) nhập vai trò phải chăng nhất. Y hệt như mô hình mạng, quy mô này yên cầu phải khẳng định nhiều yếu tố căn nguyên nhưng không độc nhất vô nhị thiết phải nhấn mạnh vấn đề đến tác nhân gây bệnh dịch (vi rút, vi khuẩn, cam kết sinh trùng, nấm...). Ví dụ như với dịch sốt rét, quy mô này không nhất thiết nhấn mạnh đến ký kết sinh trùng sốt rét nhưng mà chỉ cân nhắc muỗi Anopheles có chứa ký kết sinh trùng sốt rét; dịch dại không độc nhất thiết nhấn mạnh vấn đề đến vi rút dại mà chỉ suy nghĩ các động vật hoang dã mắc căn bệnh dại có tác dụng cắn người...

Các loại nguyên nhân

Nguyên nhân nội sinh cùng ngoại sinh

Nếu địa thế căn cứ vào vị trí lên đường trong nguyên lý gây dịch bệnh ở cộng đồng, ta đang có vì sao nội sinh và ngoại sinh: 

Nguyên nhân nội sinh: Là tất cả các yếu tố sinh học tập của mỗi thành viên như: Tuổi, giới, di truyền, team máu, miễn dịch (cả miễn dịch thu được sau tiêm vắc xin hoặc sau truyền nhiễm trùng từ bỏ nhiên)... Những yếu tố nội sinh gồm vai trò vô cùng quan trọng, nhiều khi là đưa ra quyết định tới sự hình thành bệnh dịch ở cộng đồng. 

Nguyên nhân nước ngoài sinh: Là đội các tại sao vô cùng đa dạng mẫu mã và đa dạng, bao hàm các nhân tố của môi trường thiên nhiên tự nhiên: Khí hậu, thời tiết, thổ nhưỡng, sinh địa cảnh, quần thể hễ – thực vật, côn trùng, vi sinh vật... Và môi trường thiên nhiên xã hội: Dân tộc, chủng tộc, phong tục tập quán, thói quen, dân trí, nghề nghiệp, tình trạng kinh tế xã hội... Phần đông các nguyên nhân gây bệnh thường có gốc rễ từ yếu tố nước ngoài sinh.

Nguyên nhân đề xuất và vì sao đủ

Nếu căn cứ vào vai trò với mức độ đặc biệt quan trọng của từng nguyên tố nguy cơ, ta có tại sao cần và nguyên nhân đủ.

Nguyên nhân cần: Là nguyên nhân không thể không có trong hình thức bệnh sinh, vì chưng vậy nói một cách khác là yếu tố căn nguyên. Nguyên nhân cần đặc trưng thấy rõ trong số bệnh truyền nhiễm. Ví dụ: Nếu không tồn tại vi trùng lao thì tín đồ ta sẽ không còn thể mắc lao. 

Tuy nhiên, chỉ có tại sao cần không thôi, chưa kiên cố đã đủ, chưa chắc hẳn đã mắc căn bệnh lao. Vật chứng là có tương đối nhiều người nhiễm vi khuẩn lao (có làm phản ứng Mantoux (+)) cơ mà không trở nên tân tiến thành dịch lao. Vị vậy còn có nhu cầu các nguyên nhân phối hợp, hỗ trợ nhất định: thuốc lá lá, uống rượu, suy sút miễn dịch, suy dinh dưỡng, đk sống chật chội, chen chúc, lây nhiễm lạnh... Những tại sao này được call là tại sao góp phần. 

Nguyên nhân đủ: Là tập hợp nguyên nhân cần với nguyên nhân góp phần để khiến cho 1 dịch bệnh nào đó trong cộng đồng.

Các yếu hèn tố lý do cần và tại sao đủ nói một cách khác bằng tên không giống là những yếu tố nguy hại của bệnh.

*

Nhiệm vụ của dịch tễ học tập là bắt buộc tìm ra yếu hèn tố tại sao cần cùng nguyên nhân góp phần của 1 bệnh nào đó. Mặc dù nhiên, việc tìm được hết các yếu tố nguy hại của một bệnh dịch nào kia là sự việc khó và chỉ có giá trị lý thuyết. Trong thực hành thực tế phòng kháng dịch, bạn ta thường xuyên chỉ can thiệp vào 1 hoặc vài ba yếu tố nguy cơ tiềm ẩn khả thi nhất cùng có công dụng nhất chứ không cần nhất thiết yêu cầu can thiệp vào tất cả các yếu tố nguy cơ. Ví dụ: sử dụng vắc xin để phòng bệnh bại liệt...

Vai trò và phạm vi phân tích của dịch tễ học hiện nay nay

Vai trò

Góp phần xây dựng các chính sách, kế hoạch y tế cho những cấp, đặc biệt là cấp quốc gia; khẳng định các ưu tiên về đầu tư chi tiêu trong quan tâm sức khoẻ cộng đồng.

Đặt cơ sở cho việc khuyến cáo kế hoạch, chương trình âu yếm sức khoẻ cộng đồng một cách khoa học cùng hiệu quả.

Trang bị các phương pháp nghiên cứu dịch tễ học để tấn công giá hiệu quả của những kế hoạch, chương trình quan tâm sức khoẻ cộng đồng.

Trang bị cơ sở 1ý thuyết và thực tế để xây dựng các mô hình, các thường quy giám sát, góp phần phòng chống bệnh dịch lây lan trong cùng đồng.

Phạm vi nghiên cứu

Dịch tễ học các bệnh nhiễm trùng – truyền nhiễm;

Dịch tễ học các bệnh ko truyền nhiễm: các bệnh về tim mạch, xương khớp, gan thận, ung thư...;

Dịch tễ học những bệnh do môi trường xung quanh và lao động;

Dịch tễ học tai nạn ngoài ý muốn và thảm hoạ;

Dịch tễ học tập lâm sàng: Giúp các nhà lâm sàng chẩn đoán sớm, tiên lượng cùng đánh giá công dụng điều trị.

Dịch tễ học quân sự: là một trong những chuyên ngành riêng biệt của Y học quân sự chiến lược của mọi quân đội. Nghiên cứu và phân tích các yếu ớt tố ảnh hưởng đến mức độ khoẻ và bệnh tật của xã hội quân nhân trong điều kiện thời bình và thời chiến.

Xem thêm: Tuyển Sinh Lớp 10 Năm 2020-2021 Hà Nội, Điểm Chuẩn Vào 10 Năm 2022 Hà Nội

Mục tiêu của bài bác 1 trình làng dịch tễ học nhằm mục tiêu trình bày về quan niệm dịch tễ học, trình bày được quy mô bộ tía dịch tễ học: tác nhân, trang bị chủ, với môi trường, trình diễn được sự khác nhau giữa phân tích mô tả và phân tích phân tích, trình bày được sự không giống nhau giữa dịch tễ học tập quan gần kề và dịch tễ học tập can thiệp.


*

GIỚI THIỆU DỊCH TỄ HỌC 1Mục tiêu1. Trình diễn được định nghĩa dịch tễ học.2. Trình bày được mô hình bộ ba dịch tễ học: tác nhân, vật dụng chủ, với môi trường.3. Trình bày được sự không giống nhau giữa nghiên cứu mô tả và phân tích phân tích.4. Trình diễn được sự không giống nhau giữa dịch tễ học quan liền kề và dịch tễ học can thiệp. 2DTH thường được biết đến với tưcách là các tin tức Điện thoại di động hoàn toàn có thể sẽ gây nên khối u não Ăn thịt trườn điên gây tử vong số đông dục thường xuyên sẽ phòng phòng ngừa được những bệnh tim mạch tiếp xúc với gia cố bệnh hoàn toàn có thể mắc cảm cúm gia vắt H5N1 Đội nón bảo hiểm khi vận chuyển bằng xe máy để phòng chấn thương sọ não 3Định nghĩa dịch tễ học tập (J. Last) “Dịch tễ học nghiên cứu và phân tích sự phân bổ và những yếu tố quyết định những triệu chứng và sự kiện liên quan tới mức độ khoẻ giữa những quần thể khẳng định và việc áp dụng những nghiên cứu này vào vấn đề khống chế những vụ việc sức khoẻ”.  “DTH quan tâm tới quy mô bệnh tật xẩy ra trên quần thể fan và phần nhiều yếu tố tác động ảnh hưởng tới mô hình này” (Sự lộ diện bệnh vào mối tương tác với các đặc trưng Người, Thời gian, Địa điểm).  “DTH nghiên cứu sự phân bổ và những ra quyết định tần số căn bệnh trên các quần thể người“. 4Lịch sử từ dịch tễ học(epidemiology) Lần đầu tiên từ này được dùng ở Tây Ban Nha 1598 - vào một cuốn sách về dịch hạch Ở Anh vào 1850 khi thành lập hội Dịch tễ học giờ đồng hồ Hy lạp thì Epidemiology là:  Epi = upon trên, theo với, nhờ vào  kiểm tra = quần thể  Logy = nghiên cứu và phân tích về Như vậy rất có thể dịch: DTH là nghiên cứu và phân tích những sự việc của quần thể, nhất là bệnh tật. 5Lịch sử phát triển dịch tễ học Hippocrates biểu hiện sự phân bố của bệnh theo mùa tuổi, khí hậu, hành vi - hết sức gần với gọi biết của chúng ta William Farr so sánh phần trăm tử vong của các quần thể khác nhau: tu sĩ/người bán sản phẩm tại các quán rượu. Đây là 1 trong ví dụ về nghiên cứu và phân tích mô tả. (Có thể dùng gần như nguồn số liệu mỗi ngày để triển khai những nghiên cứu này). 6Lịch sử trở nên tân tiến dịch tễ học John Snow: cầm kỷ đồ vật 19-bệnh tả  London: mất vệ sinh, không năng lượng điện  1848-1949: vụ thổ tả lớn, 15.000 bạn chết  Farr thấy bao gồm vùng nhiều người dân chết hơn, với thấy vùng cao hơn nữa chết không nhiều hơn.  lúc đó nước cấp là do những công ty bốn nhân mang đến rất đối đầu và tất cả sự xen kẽ của nhiều công ty vào một khu vực.  khối hệ thống nhà dọn dẹp và sắp xếp được trở nên tân tiến từ 1830-1850 thải thẳng ra sông Themes  Vụ dịch 1848-1849 xảy ra chủ yếu hèn ở khu vực cấp nước của 2 công ty: Southwark cùng Vauxhall và Lambert rước nước trực tiếp từ sông Themes đoạn tan qua London. 7Lịch sử trở nên tân tiến dịch tễ học dịch tả xẩy ra quay lại vào 6/1853 Snow mượn danh sách showroom những bạn chết vị tả bao gồm dùng nước của hai công ty trên Snow tới từng nhà có người chết vày tả hỏi xem họ dùng nước của bạn nào kết quả điều tra được trình bày trong bảng sau với 334 trường vừa lòng chết thứ nhất 8Phân cha tử vong theo công tycấp nước Nguồn cấp cho nước Số fan chết bởi tả
Southwark & Vaushall 286Lambert 14Trực tiếp từ sông Themes 22Bơm trường đoản cú giếng 4Từ mương dẫn nước 4Không rõ 4 tổng cộng tử vong 334 9Lịch sử cải tiến và phát triển dịch tễ học Snow đang đi phỏng vấn Nguồn cung cấp Tổng số hộ số bị tiêu diệt 330/334 hộ được cấp vì tả Snow đã sử dụng số hộ là Southwark & 40046 1263 mẫu mã số để đối chiếu Vaushall Lambert 26107 98 Snow đang liệt kê nguồn cung cấp nước ở toàn thể hộ không giống 256423 1422 bao gồm chết vì chưng tả 10Lịch sử phát triển dịch tễ học Snow bước đầu với nghiên cứu và phân tích mô tả khẳng định tử/mẫu số với điều đó chất nhận được ông trình bày những trường hợp tả ở gần như khu vực khác biệt trong mối contact với size quần thể bao gồm nguy cơ Việc so sánh tử vong theo doanh nghiệp cấp nước có thể chấp nhận được ông tính được nguy cơ tiềm ẩn mắc tả theo doanh nghiệp cấp nước-ông đã tìm sự kết hợp giữa mối cung cấp nước cấp và nguy cơ tiềm ẩn tả. Đây là loại phân tích phân tích dùng nước ở công ty nào nguy nan hơn mấy lần? 11Dịch tễ học hiện nay đại Sự phân phát triển gần đây của dịch tễ học qua dự án công trình của Doll, Hill và các nhà nghiên cứu khác, nghiên cứu và phân tích mối tương quan giữa thuốc lá lá cùng ung thư phổi giữa những năm 1950.  tác dụng chỉ ra có sự kết hợp chặt chẽ giữa thói quen hút thuốc lá và cải tiến và phát triển bệnh ung thư phổi Các phương pháp dịch tễ học new được sử dụng để phân tích các mối quan liêu hệ:  yếu hèn tố đóng góp thêm phần vào lý do sinh dịch  yếu tố thiết yếu cho sự cải tiến và phát triển một căn bệnh  yếu tố chỉ có tác dụng tăng nguy cơ phát triển bệnh Dịch tễ học những bệnh truyền nhiễm tất cả tầm đặc biệt lớn ở những nước đang phát triển, cùng cả ở những nước đã cách tân và phát triển do sự lộ diện của các bệnh truyền nhiễm bắt đầu như Hội hội chứng suy sút miễn dịch mắc phải (AIDS). 12Dịch tễ học văn minh 13Mô hình: Tác nhân, thiết bị chủ,môi trường đồ vật chủ: chịu trách nhiệm trực tiếp về mức độ gật đầu đồng ý tác cồn của tác nhân. Tài năng đề chống của vật nhà được đưa ra quyết định bởi:  phong cách gen của người đó  Tình trạng dinh dưỡng của bạn đó  tình trạng miễn dịch của bạn đó  hành động xã hội của người đó. 14Các nhiều loại tác nhân Tác nhân sinh học: Vi sinh, phòng sinh, vaccin, thức ăn,... Tác nhân hoá học: Độc tố hoá học, vết mờ do bụi (những nguyên tố này không chỉ có gây những bệnh dịch cấp tính mà còn gây những dịch mãn tính) Tác nhân lý học: va chạm, tia xạ, va đập, giờ ồn, nóng, lạnh thời buổi này DTH nghiên cứu và phân tích những tác động ảnh hưởng xã hội và tâm lý như hồ hết tác nhân tạo nên các vấn đề về mức độ khoẻ. 15Môi trường Ảnh hưởng trọn tới xác xuất với những trường hợp tiếp xúc giữa vật chủ và tác nhân.  dọn dẹp và sắp xếp kém trong siêu thị ăn có tác dụng tăng nguy cơ nhiễm salmonela.  Đường và thời tiết xấu làm cho tăng nguy cơ tiềm ẩn chấn thương giao thông, tai nạn thương tâm máy bay.  Lớp học tập đông, đơn vị cửa eo hẹp dễ lây sởi hơn.  Tình trạng bồi bổ của mỗi thành viên trong xã hội phụ thuộc không ít vào triệu chứng kinh tế, chế độ xã hội của cộng đồng đó. 16Vector
Thông thường thì các vector gồm: • đều loại côn trùng nhỏ (anopheles truyền dịch sốt rét) • tiết túc (chấy, rận truyền dịch sốt chấy rận); • Động đồ gia dụng truyền dịch (chó, mèo truyền căn bệnh dại); • rất nhiều nhóm người (người cung ứng heroin, cocain) phần đông nhóm dụng cụ (như bơm kim tiêm lan truyền trùng khiến viêm gan B, lan truyền HIV). Một vector hoàn toàn có thể coi là 1 phần của môi trường xung quanh hoặc rất có thể được coi là 1 phần riêng. Một vector phải gồm một mối quan hệ mật thiết đối với tất cả vật chủ, tác nhân và môi trường. VD: bệnh dịch sốt rét. 17Phơi lan truyền và công dụng Có hai yếu tố thường xuyên được thống kê giám sát trong các nghiên cứu và phân tích dịch tễ học là: 1. Phơi nhiễm: là yếu tố nguy hại ta vẫn phát hiện rất có thể là nguyên nhân 2. Kết quả là căn bệnh hoặc sự khiếu nại hoặc tình trạng tương quan tới mức độ khoẻ đang thân yêu nghiên cứu. Phơi nhiễm hoàn toàn có thể là bất cứ yếu tố nào tác động ảnh hưởng lên kết quả
Câu hỏi thảo luận:  Hãy đem ví dụ về phơi lây truyền của ung thư phổi? 18Dịch tễ học tập quan tiếp giáp và can thiệp  DTH quan lại sát: mô tả mô hình sức khoẻ và bệnh tật của một quần thể, không làm những gì để chuyển đổi những yếu tố tác động đến quy mô đó  DTH quan sát bao hàm hai loại phân tích mô tả cùng phân tích 19Dịch tễ học quan liền kề và can thiệp liên quan tới NC can 1. Rượu táo thiệp, James Lind, hễ ngọt 2. 1747 sẽ được coi là người đầu tiên tiến 3. Dấm hành nhiều loại NC này lúc 4. Thuốc gây tê ông can thiệp chữa bệnh 5. Nước biển dịch scorbut bằng cách chia 12 thuỷ thủ 6. Nhì quả cam với 1 quả thành các nhóm 2 chanh/ngày fan với các chế độ Và ông thấy rằng ăn không giống nhau trong 6 nhóm dùng chính sách ngày: sau cuối phục hồi rõ 20